Bilindiği üzere, 2018 yılında 193 sayılı G.V.K.’ nun Mükerrer 121. Maddesi ile vergiye uyumlu mükelleflerin 2017 takvim yılı için yıllık gelir veya kurumlar vergisine %5 indirim uygulaması getirilmişti.

Söz konusu kanun maddesi ve uygulaması ile birlikte; özellikle af zamanları, her ödevini eksiksiz yerine getiren ve kendilerine haksızlık yapıldığını düşünen mükellef grubu için adaletli bir uygulama getirilmiş oldu.

Ancak kanun maddesinin açıklamasında, uygulanabilirliğinin tartışmalı olan tarafları mevcuttu. Bu kapsamda 27 Mayıs tarihinde yürürlülüğe giren 312 No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 301 No’lu tebliğde (Mük.121 Maddenin Uygulamasını Gösteren) değişiklik yapılarak konu daha açık ve daha uygulanabilir hale getirildi.

İlgili tebliğ ile yapılan değişikliklere değinecek olursak;

Vergi İndiriminden Yararlanma Şartları aşağıdaki gibi değiştirilmiştir:

“4. Vergi indiriminden yararlanma şartları

Tebliğin 3 üncü bölümünde belirtilen gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin vergi indiriminden yararlanabilmeleri için;

a) İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresi içerisinde verilmiş ve indirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödenmiş olması,

b) İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıl içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması,

c) Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla vergi aslı (vergi cezaları ile fer’i alacaklar dâhil) 1.000 Türk lirasının üzerinde vadesi geçmiş borcunun bulunmaması,

ç) Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesinde sayılan fiillerin işlenmemiş olması,

denilmiştir.

Peki bu yapılan değişikliklerin eski uygulamaya kattıkları nelerdir?

1-   Önceden her beyannamenin kendi ödeme süreleri içinde tahsilatının yapılması şartı varken, yeni tebliğ ile indirimden faydalanılmak istenen takvim yılı ve önceki 2 yıla ait beyan edilen vergilerin, Gelir veya Kurumları vergisi beyannamesinin verilme süresine kadar ödenme şartı getirilmiştir.

2-   Maddede geçen ‘’Beyana Tabi Vergiler’’ ibaresinde kafa karışıklığı mevcuttu. Bazı uygulayıcılar Damga Vergisi, Veraset ve İntikal Vergisi vb. Vergilerin süresinden sonra beyan edilmesiyle mükellefi %5 vergi indiriminden faydalandırmıyordu. Söz konusu değişiklik ile beyana tabi vergilerin,

-Yıllık Gelir Vergisi ve Kurumları Vergisi

-Katma Değer Vergisi

-Özel Tüketim Vergisi

-Geçici Vergi Beyannameleri

-Muhtasar, Muhtasar Prim ve Hizmet Beyannameleri

Şeklinde sıralayarak olaya gereken netliği kazandırmıştır.

3-   İndirimden yararlanılacak yıl ve önceki 2 yıla ait beyannamelerin ödenme şartı genişletilerek; vergi kanunları uyarınca doğan iade alacaklarından mahsup edilmesi sağlandı ve tecil-terkin kapsamında ötelenen verginin de terkin şartlarının ihlali durumunda, tecil süresini takip eden 15 gün içinde ödenmesi durumunda, %5 vergi indiriminden yararlanılması sağlandı. Önceki uygulamada vergilerin beyan edilmesi ve ödeme süresi içinde tahsilatı şarttı.

Sonuç olarak;

Uygulanmaya başlandığından beri her kesim tarafından memnuniyetle karşılanan Mükerrer 121. Maddenin, ilk başlarda bazı eksiklikleri ya da deyim yerindeyse kafada yarattığı soru işaretleri vardı.

Makalemizin özünü oluşturan 312 Seri No’lu Genel Tebliğ ile; uygulamanın kapsamı genişlemiş, bazı karışıklıklar (özellikle beyana tabi verginin tanımı) giderilmiş, vergilerin ödeme koşullarında bir takım kolaylıklar sağlanmış oldu.

Tüm vergisel tanımlar ve teknikler bir yana;

Yükümlülüklerini ve ödevlerini düzenli bir şekilde yerine getiren mükelleflerin motivasyonu artmış oldu. Nitekim, son yıllarda sıklaşan ‘’Af ve Yapılandırma’’ uygulamalarıyla, ‘’Disiplinli Mükellef’’ olarak tanımlanan grubun alışkanlıklarını değiştirmesi mümkün olabiliyor.

Bu ve bunun gibi uygulamalar her daim mükelleflerin vergi bilincini uyanık tutacak ve vergi ahlakını yükseltecektir.